अमित रहाळकर , अमेरिका
आठवड्याचे ५ दिवस-रात्र एक करा आणि मग उरलेले दोन दिवस ' रिलॅक्स ' करा म्हणजे मौज करा , खा-प्या आणि 'शॉपिंग ' करा , अशी ही जीवन शैली. आजपर्यंत फक्त आयटी क्षेत्राला लागू होणारी पण आज हळूहळू करता इतर ही क्षेत्रांमध्ये पसरणारी , अशी ही जीवनशैली.
ह्या जीवनशैलीची सुरवात टप्प्याटप्प्याने अमेरिकेतून गेल्या ६०-७० वर्षांमधे झाली. दुसर्‍या महायुद्धाच्या पूर्तीनंतर जेंव्हा अमेरिकेचे सैनिक जर्मनी पासून तर जपान पर्यंत तैनात व्हायला लागले , तसे त्यांच्या आर्थिक प्रणालीचे व जीवनशैली चे प्रभुत्व फैलु लागले. अमेरिकेला जस जश्या जगभर बाजारपेठा मिळू लागल्या , तसे त्यांच्या समाजाला अधिक कामाचे आधिकाधिक समृद्धीत रुपांतर करणे जमू लागले. समाज मोठाली स्वप्ने पाहु लागला. चंद्रावर मात केली गेली. रॉकेट व अंतराळ यंत्रे अवकाशात सोडण्यात आली. पूर्व किनारा ते पश्चिम किनारा रस्त्यांचे जाळे विणून झाले. काम केल्याने पैसा येतो व तो विराट भौतिक वस्तूंच्या निर्मितीत खर्च करता येतो यावर समाजाचा दृढ विश्वास बसू लागला. काम करा , वस्तूंचे ऊतपादन करा , संपूर्ण जगाला विका आणि मालामाल व्हा हा जणू गुरुमंत्र बनला आणि "वर्क हार्ड , अर्न हार्ड" जीवनशैलीचा जन्म झाला.
सर्व जगभरातून ह्या देशात पैसा येऊ लागला म्हटल्यावर समाजाची समृद्धी जोमाने वाढू लागली. पैसा नुसताच साचवून वाढत नसतो तर तो खर्च केल्याने समाजात खेळतो व हळूहळू सर्वांच्या च उन्नती ला हातभार लावतो अशी शिकवणुक बिंबवण्यात आली. मग बघता बघता एक सामान्य गिरणी कामगार सुद्धा आपले स्वतः चे एक घर घेऊ लागला. त्या घरात फ्रीज़ असावा , टीवी असावा , माइक्रो वेव असावा , वातानुकुलित खोल्या असाव्यात , छोटासा एक बगीचा असावा , गाडी असावी म्हणून अधिकाधिक काम करून अधिकाधिक खर्च करू लागला. जितकी भौतिक गोष्टींची ही रेलचेल वाढू लागली तितका अधिकाधिक गोष्टींचा हव्यास अजुनच चाळवला गेला. आणि "वर्क हार्ड, स्पेंड हार्ड" जीवनशैली चा जन्म झाला .
मग समाजातील प्रत्येक स्तरावरील व्यक्ती ला परवडतील अशा वस्तू बनवण्याचा खटाटोप उत्पादन कर्त्यानी सुरू केला . आपलाच माल विकला जावा म्हणून " स्वस्त ,भरोसेमन्द व टिकाऊ" ह्या ब्रीदवाक्याची घोषणा जणू हर एक जण करू लागला. मग तो वीज विकणारा असो की संगणक विकणारा ! ह्या खटाटोपीत बर्‍याच गोष्टींचा आविष्कार ही झाला. नवनवीन कार्यक्षेत्रांचा जन्म झाला. समाजाची वस्तून बद्दलची ती वाढती गरज भागवायला मग बाह्य देश रांग लावू लागले. अमेरिकेच्या डॉलर चे जागतिक बाजार पेठेत प्रभुत्व असल्याने बाह्य राष्ट्रांनी बनवलेल्या ह्या वस्तू समाजाला स्वस्त पडू लागल्या. हळूहळू हा समाज मग अधिकाधिक वस्तूंची आयात करू लागला. आधी इलेक्ट्रॉनिक्स व कार सारख्या वस्तू जपान व कोरीया सारखे देश पूरवू लागले. पण काही वर्षातच चिन , जर्मनी , कॅनडा , मेक्सिको , भारत सारखे अनेक देश आणखीन बर्‍याच वस्तू अमेरिकेला निर्यात करू लागले. करता करता अमेरिका स्वतःच जगातील सर्वात मोठी ग्राहक व बझारपेठ बनली! आता कुठल्याही गोष्टीचा अतिरेक म्हणजे एक व्यसनच. हे व्यसन पुरवण्यास मग हा समाज सर्रास कर्ज काढू लागला व करता करता अगदी सरकार सुद्धा कर्ज बाजरी झाली. गंमत म्हणजे अमेरिकेचे जगात आज इतके वर्चस्व आहे की बाह्य देश आधी दिलेल्या कर्जा कडे डोळे झाक करून खुषाल आणखीन कर्ज देऊ करू लागले. आणि वर निर्यात केलेल्या वस्तू अजुन स्वस्त पडाव्यात म्हणून आपापल्या चलनांना डॉलर च्या तुलनेत आणखीन खाली नेऊ लागली. आज अमेरिकेच्या अंतर्गत उत्पादनात ७0% भाग हा ह्या समाजाने देवाण घेवाण केलेल्या गोष्टीनचा आहे. समाजाचे असे वस्तू उत्पादनावरून नूसत्या वस्तू उपभोगा कडे केंद्रित झालेले हे लक्ष म्हणजे " वर्क हार्ड , पार्टी हार्ड" जीवनशैलीची सुरवात !
ह्या कालावधीत युरोप मधील ग्रीस , इटली , स्पेन , पोर्तुगाल , आइयर्लँड वगैरे राष्ट्रांनी अमेरिकेच्या ह्या जीवनशैलीने प्रेरित होऊन मात्र "पार्टी हार्ड" ह्याच प्रणालीचा मनापासून कित्ता गिरवला ! म्हणजे नुसतेच घे कर्ज आणि कर ऐश , पण कामाची बोम्ब ! त्यांना वस्तू पुरवण्याच्या भानगडीत चीन , जपान , कोरीया वगैरे देशांनी फक्त "वर्क हार्ड" प्रणालीचा कित्ता गिरवला !
आज जागतिक मन्दी मागील एक प्रमुख कारण म्हणजे ही डोईजड झालेली कर्ज बाजारी आहे. अटलांटिक महासागराच्या दोन्ही बाजूस ओढवलेली ही कंगालिकता जपान , चीन , भारत व अशा अनेक निर्यात कारी देशांना भोवते आहे. आता ह्यावर उपाय म्हणजे भारत व चीन मधील जनतेने "वर्क हार्ड , स्पेंड हार्ड , पार्टी हार्ड" ही जीवनशैली अंगवळणीस पाडणे. २०० करोड लोकांच्या ह्या महासमुदायाच्या इच्छा चाळवून त्या इच्छा पूर्ती च्या खटाटोपीत ह्या मंदीचे सावट आपोआपच उठावे म्हणून जागतिक पातळीवर प्रयत्न तरी जोमाने सुरू आहेत. गेल्या ५-६ वर्षात भारतातील बाझार पेठेत तुम्ही गाड्या , फोन , लॅपटॉप अश्या अनेक गोष्टींची लाट आलेली पाहातच आहात. आता त्याला अजुन ऊत येणार आहे असे समजा !
खूब काम करो , खूब कमाओ और खूब चैन करो ह्या धोरणातील जो पर्यंत ' काम ' ह्या शब्दाचा आपल्याला विसर पडत नहीं तो पर्यंत भविष्यात भारताची अमेरिके सारखी उन्नती होण्याची आशा आहे , पण जर नुसतेच मौजेमागे धाव घेतली तर युरोप राष्ट्रांसारखी अधोगती होण्यास फारसा वेळ लागणार नाही !
http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/9732818.cms#write
आठवड्याचे ५ दिवस-रात्र एक करा आणि मग उरलेले दोन दिवस ' रिलॅक्स ' करा म्हणजे मौज करा , खा-प्या आणि 'शॉपिंग ' करा , अशी ही जीवन शैली. आजपर्यंत फक्त आयटी क्षेत्राला लागू होणारी पण आज हळूहळू करता इतर ही क्षेत्रांमध्ये पसरणारी , अशी ही जीवनशैली.
ह्या जीवनशैलीची सुरवात टप्प्याटप्प्याने अमेरिकेतून गेल्या ६०-७० वर्षांमधे झाली. दुसर्‍या महायुद्धाच्या पूर्तीनंतर जेंव्हा अमेरिकेचे सैनिक जर्मनी पासून तर जपान पर्यंत तैनात व्हायला लागले , तसे त्यांच्या आर्थिक प्रणालीचे व जीवनशैली चे प्रभुत्व फैलु लागले. अमेरिकेला जस जश्या जगभर बाजारपेठा मिळू लागल्या , तसे त्यांच्या समाजाला अधिक कामाचे आधिकाधिक समृद्धीत रुपांतर करणे जमू लागले. समाज मोठाली स्वप्ने पाहु लागला. चंद्रावर मात केली गेली. रॉकेट व अंतराळ यंत्रे अवकाशात सोडण्यात आली. पूर्व किनारा ते पश्चिम किनारा रस्त्यांचे जाळे विणून झाले. काम केल्याने पैसा येतो व तो विराट भौतिक वस्तूंच्या निर्मितीत खर्च करता येतो यावर समाजाचा दृढ विश्वास बसू लागला. काम करा , वस्तूंचे ऊतपादन करा , संपूर्ण जगाला विका आणि मालामाल व्हा हा जणू गुरुमंत्र बनला आणि "वर्क हार्ड , अर्न हार्ड" जीवनशैलीचा जन्म झाला.
सर्व जगभरातून ह्या देशात पैसा येऊ लागला म्हटल्यावर समाजाची समृद्धी जोमाने वाढू लागली. पैसा नुसताच साचवून वाढत नसतो तर तो खर्च केल्याने समाजात खेळतो व हळूहळू सर्वांच्या च उन्नती ला हातभार लावतो अशी शिकवणुक बिंबवण्यात आली. मग बघता बघता एक सामान्य गिरणी कामगार सुद्धा आपले स्वतः चे एक घर घेऊ लागला. त्या घरात फ्रीज़ असावा , टीवी असावा , माइक्रो वेव असावा , वातानुकुलित खोल्या असाव्यात , छोटासा एक बगीचा असावा , गाडी असावी म्हणून अधिकाधिक काम करून अधिकाधिक खर्च करू लागला. जितकी भौतिक गोष्टींची ही रेलचेल वाढू लागली तितका अधिकाधिक गोष्टींचा हव्यास अजुनच चाळवला गेला. आणि "वर्क हार्ड, स्पेंड हार्ड" जीवनशैली चा जन्म झाला .
मग समाजातील प्रत्येक स्तरावरील व्यक्ती ला परवडतील अशा वस्तू बनवण्याचा खटाटोप उत्पादन कर्त्यानी सुरू केला . आपलाच माल विकला जावा म्हणून " स्वस्त ,भरोसेमन्द व टिकाऊ" ह्या ब्रीदवाक्याची घोषणा जणू हर एक जण करू लागला. मग तो वीज विकणारा असो की संगणक विकणारा ! ह्या खटाटोपीत बर्‍याच गोष्टींचा आविष्कार ही झाला. नवनवीन कार्यक्षेत्रांचा जन्म झाला. समाजाची वस्तून बद्दलची ती वाढती गरज भागवायला मग बाह्य देश रांग लावू लागले. अमेरिकेच्या डॉलर चे जागतिक बाजार पेठेत प्रभुत्व असल्याने बाह्य राष्ट्रांनी बनवलेल्या ह्या वस्तू समाजाला स्वस्त पडू लागल्या. हळूहळू हा समाज मग अधिकाधिक वस्तूंची आयात करू लागला. आधी इलेक्ट्रॉनिक्स व कार सारख्या वस्तू जपान व कोरीया सारखे देश पूरवू लागले. पण काही वर्षातच चिन , जर्मनी , कॅनडा , मेक्सिको , भारत सारखे अनेक देश आणखीन बर्‍याच वस्तू अमेरिकेला निर्यात करू लागले. करता करता अमेरिका स्वतःच जगातील सर्वात मोठी ग्राहक व बझारपेठ बनली! आता कुठल्याही गोष्टीचा अतिरेक म्हणजे एक व्यसनच. हे व्यसन पुरवण्यास मग हा समाज सर्रास कर्ज काढू लागला व करता करता अगदी सरकार सुद्धा कर्ज बाजरी झाली. गंमत म्हणजे अमेरिकेचे जगात आज इतके वर्चस्व आहे की बाह्य देश आधी दिलेल्या कर्जा कडे डोळे झाक करून खुषाल आणखीन कर्ज देऊ करू लागले. आणि वर निर्यात केलेल्या वस्तू अजुन स्वस्त पडाव्यात म्हणून आपापल्या चलनांना डॉलर च्या तुलनेत आणखीन खाली नेऊ लागली. आज अमेरिकेच्या अंतर्गत उत्पादनात ७0% भाग हा ह्या समाजाने देवाण घेवाण केलेल्या गोष्टीनचा आहे. समाजाचे असे वस्तू उत्पादनावरून नूसत्या वस्तू उपभोगा कडे केंद्रित झालेले हे लक्ष म्हणजे " वर्क हार्ड , पार्टी हार्ड" जीवनशैलीची सुरवात !
ह्या कालावधीत युरोप मधील ग्रीस , इटली , स्पेन , पोर्तुगाल , आइयर्लँड वगैरे राष्ट्रांनी अमेरिकेच्या ह्या जीवनशैलीने प्रेरित होऊन मात्र "पार्टी हार्ड" ह्याच प्रणालीचा मनापासून कित्ता गिरवला ! म्हणजे नुसतेच घे कर्ज आणि कर ऐश , पण कामाची बोम्ब ! त्यांना वस्तू पुरवण्याच्या भानगडीत चीन , जपान , कोरीया वगैरे देशांनी फक्त "वर्क हार्ड" प्रणालीचा कित्ता गिरवला !
आज जागतिक मन्दी मागील एक प्रमुख कारण म्हणजे ही डोईजड झालेली कर्ज बाजारी आहे. अटलांटिक महासागराच्या दोन्ही बाजूस ओढवलेली ही कंगालिकता जपान , चीन , भारत व अशा अनेक निर्यात कारी देशांना भोवते आहे. आता ह्यावर उपाय म्हणजे भारत व चीन मधील जनतेने "वर्क हार्ड , स्पेंड हार्ड , पार्टी हार्ड" ही जीवनशैली अंगवळणीस पाडणे. २०० करोड लोकांच्या ह्या महासमुदायाच्या इच्छा चाळवून त्या इच्छा पूर्ती च्या खटाटोपीत ह्या मंदीचे सावट आपोआपच उठावे म्हणून जागतिक पातळीवर प्रयत्न तरी जोमाने सुरू आहेत. गेल्या ५-६ वर्षात भारतातील बाझार पेठेत तुम्ही गाड्या , फोन , लॅपटॉप अश्या अनेक गोष्टींची लाट आलेली पाहातच आहात. आता त्याला अजुन ऊत येणार आहे असे समजा !
खूब काम करो , खूब कमाओ और खूब चैन करो ह्या धोरणातील जो पर्यंत ' काम ' ह्या शब्दाचा आपल्याला विसर पडत नहीं तो पर्यंत भविष्यात भारताची अमेरिके सारखी उन्नती होण्याची आशा आहे , पण जर नुसतेच मौजेमागे धाव घेतली तर युरोप राष्ट्रांसारखी अधोगती होण्यास फारसा वेळ लागणार नाही !
http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/9732818.cms#write
No comments:
Post a Comment